Wat is port en waar komt port vandaan

Port is een zoete versterkte wijn met een alcoholpercentage tussen de achttien en twintig procent. Port is van oudsher afkomstig uit de Douro in Portugal. Binnen de Europese Unie mag port alleen als port verkocht worden als deze afkomstig is uit Portugal. Buiten de EU kan port ook gemaakt worden in Australië of Zuid-Afrika.
Van origine wordt port gemaakt in de omgeving van de stad Porto aan de noordoever van de Douro in de Dourovallei. Deze vallei is gelegen in het noordoosten van Portugal. De hellingen van de Douro maken het gebied zeer geschikt voor wijnbouw.

geschiedenis van port

De eerste wijnbouw, de vroege wijn geschiedenis vind plaats in het Zuiden van Spanje. Geen wonder dat de wijnbouw zich snel uitbreidde naar Portugal maar ook naar Frankrijk. Met name Frankrijk groeide als snel uit tot een grote speler in de wijnhandel. Hier kwamen dan ook de betere wijnen vandaan. Tot de 17e eeuw waren de wijnbouwers uit de Dourovallei geen grote speler in de wijnhandel. In de 17e eeuw kwam hier verandering in. Door de handelsoorlog tussen Frankrijk en Engeland kwam er meer vraag naar wijnen uit andere gebieden. Immers, er was officieel geen handel meer mogelijk tussen Engeland en Frankrijk maar in Engeland was de vraag nog even hoog. De Engelse handelaren gingen opm zoek naar andere mogelijkheden en kwamen al snel uit in Portugal. De wijnen uit de kuststreken werden te zuur bevonden en te licht waardoor de handelaren uiteindelijk hun weg naar de Dourovallei vonden. De wijnen hier waren vol van smaak en donker van kleur. Deze wijnen vonden wel hun weg naar Engeland. Omdat koelingen in die tijd nog niet bestonden moest er een manier gevonden worden om de wijn goed te houden tijdens hun reis terug naar Engeland.

De oplossing werd gevonden in het toevoegen van wijnalcohol aan de wijn. Dit werkte en door de handel ging het goed met de Dourovallei. De uiteindelijke port die wij nu kennen was echter niet dezelfde die toen in Engeland verhandeld werd. Onze port werd pas veel later ontdekt. In 1678 kwam een handelaar uit Liverpool aan bij een klooster in de stad Lamego. De abt voegde hier de wijnalcohol al toe tijdens het gistingsproces. het resultaat was dat de resterende gistcellen gedood werden. Het uiteindelijke resultaat van deze wijn is dat deze zoeter was door de achtergebleven restsuikers die niet omgezet waren in alcohol door de gist. Nog een bijkomend voordeel is dat deze manier van wijnmaken betekende dat de portwijn, oftewel de port, langer houdbaar is dan de voorgaande methode.

Tegenwoordig vind men de Engelse invloed van de diverse porthuizen nog steeds terug. Veel porthuizen hebben zelfs nog een Engelse naam (Taylor, Fladgate & Yeatman, Sandeman, Croft, Quarles Harris en en Silva & Cosens (nu bekend als Dow)). Door de sterk toenemende handel bestond er een grote druk op de wijnhuizen om port te produceren. Om de vraag aan te kunnen bijbenen werd er van alles gedaan wat niet bij port hoort. Het toevoegen van andere vruchtensappen en suikers was schering en inslag. Dit zorgde voor een negatieve naam van het product wat uiteraard niet goed was voor de handel. Tot er in 1756 belangrijke wetswijzigingen werden ingevoerd door de Marquis de Pombal. Het port gebied werd duidelijk omschreven en ook de vereisten waar een port aan moet voldoen werden tot in detail beschreven. Ook de vereisten van de verschillende soorten port, oftewel de verschillende kwalificaties, werden hier beschreven. Hiernaast zijn ook de maximale opbrengsten per perceel omschreven. Deze wetgevingen, in grote lijnen, gelden nog steeds tot op de dag vandaag.

Regelgeving port

De huidige wet en regelgeving met btrekking van port wordt nu bewaakt door het Instituto dos Vinhos do Douro e do Porto, oftwel het IVDP. Zij bewaken nog steeds de opbrengsten per perceel, maar ook het productieproces en de druiven die gebruikt mogen worden.